Erbo-de-l'escaleto
Asplenium trichomanes subsp. quadrivalens
Aspleniaceae
Àutri noum : Erbo-de-la-bresego, Poulitri, Efiouse.
Noms en français : Capillaire des murailles, Doradille polytric.
Descripcioun :L'erbo-de-l'escaleto trachis sus li paret e roucas, pulèu à l'oumbro, dins li relarg umide. Porto bèn soun noum que li foundo soun facho de pichot paréu de peno que dounon d'èr à uno escaleto. Lou pecou èi negre e brihant. A val de Blore ié dison l'efiouse.
Usanço :Es uno planto vertuouso contro lou tussi et li mau de garganto. Pèr acò, faire uno tisano de 8 g de foundo e 1 litre d'aigo boulento (Èi poussible de n'en faire peréu un sirop emé proun de sucre). Dèu peréu apasima li bresego (o mau-blanc).
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 4 à 40 cm
Fueio : Foundo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Asplenium
Famiho : Aspleniaceae
Ordre : Polypodiales
Coulour de la flour :
Ges de flour
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Ges de flour
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Paret
- Relarg umide
- Roucas
Estànci : Coulinen à Subaupen
Couroulougi : Éuropo
Ref. sc. : Asplenium trichomanes subsp. quadrivalens D.E.Mey., 1964
(= Asplenium trichomanes L. )
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753